Tarieven erfbelasting en tips om te besparen
Aan wie wil je je vermogen nalaten? En op welk moment wil je dat dan doen? Er komt heel wat kijken bij het regelen van je nalatenschap, zeker als je ervoor wilt zorgen dat je erfgenamen zo min mogelijk erfbelasting moeten betalen. Gelukkig zijn er slimme manieren om de belastingdruk te verlagen. In dit artikel leggen we uit hoe de erfbelasting werkt, wat de tarieven zijn en delen we slimme trucs om op erfbelasting te besparen.
In het kort
- Erfbelasting betaal je als je geld en/of goederen erft van iemand die is overleden. De persoon die de erfenis krijgt moet aangifte erfbelasting doen.
- Hoeveel erfbelasting je moet betalen hangt af van verschillende factoren, bijvoorbeeld de waarde van de erfenis, het vrijgestelde bedrag en de geldende tarieven.
- Je kunt besparen op erfbelasting door bijvoorbeeld te schenken tijdens je leven, door een goed testament op te stellen of te schenken aan een goed doel.
Wat is erfbelasting?
Erfbelasting betaal je als je geld en/of goederen erft van iemand die is overleden (erflater). De persoon die de erfenis krijgt – de erfgenaam of legataris – moet aangifte erfbelasting doen. De oude naam voor erfbelasting is successierecht.
Erfbelasting berekenen in 2024
Hoeveel erfbelasting je moet betalen, hangt af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld de waarde van de erfenis, het vrijgestelde bedrag en de geldende tarieven.
Vrijstelling erfbelasting 2024
Of er daadwerkelijk erfbelasting betaald moet worden, hangt af van de waarde van de erfenis en de vrijstelling. Er geldt namelijk een wettelijke vrijstelling. Alleen over het bedrag dat boven die vrijstelling uitkomt, betaal je belasting.
De vrijstelling hangt af van je relatie met de overledene. Echtgenoten en partners hebben bijvoorbeeld een flink grotere vrijstelling dan kinderen of kleinkinderen.
| Relatie met de overledene | Vrijstelling erfbelasting 2024 |
| Echtgenoot, geregistreerd partner of samenwonend partner | € 795.156 |
| Kind, pleegkind of stiefkind | € 25.187 |
| Kleinkind | € 25.187 |
| Achterkleinkind | € 2.658 |
| Kind met een beperking | € 75.546 |
| Ouder | € 59.643 |
| Een andere erfgenaam, bijvoorbeeld een zus of vriend | € 2.658 |
De vrijstellingen worden elk jaar aangepast. Kijk voor de actuele vrijstellingen op de website van de Belastingdienst.
Waarde erfenis
Als een huis onderdeel uitmaakt van een erfenis, is de WOZ-waarde leidend. Dit geldt zowel voor een eigen woning (volgens de inkomstenbelasting) als voor andere woningen. Is de woning verhuurd? Dan geldt een lagere waarde, tenzij de huurder de nieuwe eigenaar wordt.
Erf je iets wat in waarde kan veranderen, zoals beleggingen? Dan wordt de waarde bepaald door te kijken naar hoeveel het opbrengt als je het voor de beste prijs zou verkopen op het moment van overlijden. Wanneer de verdeling van de erfenis pas maanden of jaren later gebeurt, geldt de waarde op het moment van overlijden.
Sommige bedragen hoef je niet mee te tellen met de erfenis, zoals loon en vakantiegeld dat na overlijden door de werkgever wordt uitbetaald of nabestaandenpensioen.
Tarieven erfbelasting 2024
De Belastingdienst rekent met verschillende tarieven bij de aangifte erfbelasting. Een partner en kinderen betalen minder belasting dan verdere familieleden of mensen die geen familie zijn. Ook hangt het tarief af van de hoogte van het bedrag: bij lagere bedragen betaal je minder belasting dan bij hogere bedragen.
| Relatie met de overledene | Bedrag erfenis | Tarieven erfbelasting 2024 |
| Partner & kind | € 0 – € 152.368 | 10% |
| Partner & kind | Boven de € 152.368 | 20% |
| Kleinkinderen, verdere afstammelingen | € 0 – € 152.368 | 18% |
| Kleinkinderen, verdere afstammelingen | Boven de € 152.368 | 36% |
| Overige erfgenamen | € 0 – € 152.368 | 30% |
| Overige erfgenamen | Boven de € 152.368 | 40% |
Erfbelasting betalen als je in het buitenland woont
Ben je erfgenaam en woon jij in het buitenland en woonde de erflater in Nederland? Dan doe je aangifte erfbelasting in Nederland. Ook als de overledene korter dan 10 jaar in het buitenland woonde moet er in Nederland erfbelasting betaald worden.
Hoe kun je besparen op erfbelasting?
Het liefst betalen we zo min mogelijk belasting, ook bij een erfenis. Hieronder vind je acht tips om dat voor elkaar te krijgen.
Tip 1: Schenk je vermogen tijdens je leven
Een slimme manier om de erfbelasting te verlagen, is door een deel van je vermogen bij leven al te schenken aan je kinderen of je kleinkinderen. Een deel van de schenking is vrijgesteld van belasting. Je kunt bijvoorbeeld eenmalig een groot bedrag schenken voor een huis of studie of jaarlijks een bedrag geven.
Tip 2: Schenk op papier
Je kunt ook schenken zonder het geld over te maken. Dit heet een schenking op papier. Je legt de schenking vast in een notariële akte – een schenkingsakte – en spreekt af dat het bedrag pas na je overlijden wordt uitbetaald. Het geld blijft dus gewoon op jouw rekening staan. Wel moet je elk jaar rente betalen aan degene aan wie je de schenking hebt gedaan.
Tip 3: Check je huwelijkse voorwaarden
Ben je getrouwd op huwelijkse voorwaarden? Dan is het slim om die voorwaarden eens goed door te nemen. Door ze aan te passen, kun je soms besparen op de erfbelasting. Als een van jullie veel vermogen heeft en de ander minder, kun je in de huwelijkse voorwaarden laten opnemen dat bij overlijden alles fifty-fifty wordt verdeeld. Dat deel van het vermogen is dan al van de partner en daar hoeft geen erfbelasting meer over betaald te worden.
Tip 4: Ga slim om met de WOZ-waarde
Vaak zit een deel van een erfenis in een woning. Voor de erfbelasting telt de WOZ-waarde hiervan. Erfgenamen kunnen kiezen tussen de WOZ-waarde van het jaar van overlijden of het jaar erna. Bij stijgende huizenprijzen is het slim om de WOZ-waarde van het jaar voor overlijden te gebruiken. Bij dalende prijzen is de WOZ-waarde van het jaar na overlijden voordeliger. Het is dus ook wijs om tijdens je leven te proberen de WOZ-waarde zo laag mogelijk te houden, bijvoorbeeld door bezwaar te maken.
Tip 5: Bedenk wie wat erft
Bij het bepalen van de erfenis geldt een wettelijke verdeling. Als je kleinkinderen hebt, dan kan het slim zijn om via een testament een deel direct aan hen na te laten. Zeker als je kinderen het goed hebben en het geld niet echt nodig hebben. Doe je dat niet, dan wordt er twee keer erfbelasting betaald over hetzelfde bedrag (je kleinkinderen erven immers van je kinderen).
Heb je geen partner en kinderen? Dan zijn je ouders je wettelijke erfgenamen. Maar misschien zijn ze al op leeftijd. Als ze overlijden, erven je broers en zussen het. Het kan zinvol zijn om je ouders uit te sluiten van de erfenis. De erfenis gaat dan direct naar je broers en zussen. Zo betaal je maar één keer erfbelasting.
Tip 6: Stel een goed testament op
Een testament kan je helpen besparen op de erfbelasting. Je kunt bijvoorbeeld regelen dat de erfbelasting pas betaald wordt na het overlijden van je partner. Een andere manier om te besparen is met een tweetrapstestament. Hierbij maak je je partner je enige erfgenaam en onterf je de kinderen. Je zet erbij dat de kinderen jouw deel erven als je partner overlijdt.
Zo betalen de kinderen eerst geen erfbelasting en kan je partner optimaal gebruikmaken van de vrijstelling. Die is voor partners een stuk hoger dan voor kinderen. Als je partner overlijdt, kunnen de kinderen twee vrijstellingen gebruiken: die van vader en die van moeder. Soms is het echter voordeliger om meteen erfbelasting te betalen, dus laat je goed adviseren door een notaris.
Tip 7: Verspreid je vermogen over zoveel mogelijk erfgenamen
Iedere erfgenaam heeft een eigen vrijstelling. Dus hoe meer mensen je iets nalaat, hoe vaker gebruik gemaakt kan worden van vrijstellingen erfbelasting. Je kunt bijvoorbeeld ook je kleinkinderen een bedrag nalaten. Zorg er wel voor dat je dit allemaal vastlegt in je testament.
Tip 8: Geef het aan een goed doel
Als je je vermogen deels nalaat aan een goed doel, hoeft er geen erfbelasting over betaald te worden. Zo weet je zeker dat alles naar het goede doel gaat. Wil je dat jouw vermogen na je overlijden naar een goed doel gaat? Leg het dan bij de notaris vast in je testament.
Vragen?
Wil je hier meer over weten? Als erkend financieel adviseurs kunnen we je ook helpen met advies over schenken en besparen op de erfbelasting. Neem dus gerust contact met ons op hierover.
