Samengesteld gezin: wie erft wat en wanneer?

Veel mensen die hun relatie hebben beëindigd, komen vroeger of later een nieuwe partner tegen. Niet zelden zijn er kinderen uit die eerdere relaties. Het aantal ‘samengestelde gezinnen’ in Nederland neemt dus toe. Op het gebied van het erfrecht leidt dat vaak tot ingewikkelde situaties.

Zeker als je niets officieel hebt vastgelegd, kan dat enorme gevolgen hebben. Mocht één van jullie overlijden, dan geldt in die situatie het wettelijk erfrecht. In de praktijk betekent dit dat jouw partner niets krijgt dat tot jouw vermogen behoort. Dat kan dus ook – een deel van – het huis zijn.

Leg je wensen vast

Als jullie samen een huis hebben gekocht, gaat jouw deel van de woning bij overlijden naar de wettelijke erfgenamen. Dat zijn allereerst je kinderen. Als je die niet hebt, volgen andere familieleden. Eerst je (groot)ouders, daarna broers en zussen en zelfs (achter)neven en -nichten! Je partner blijft dus met lege handen achter. Het spreekt voor zich dat dit andersom ook zo werkt, als je partner overlijdt en er niks op papier is gezet.

Als je dit niet wilt, moet je jouw wensen laten vastleggen. Dat kan op verschillende manieren. In een samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden, bijvoorbeeld. Maar dit kan ook in een testament of een combinatie van deze documenten.

Kinderen moeten wachten

Omdat er steeds meer samengestelde gezinnen zijn, is het erfrecht in 2003 aangepast. Tot die tijd konden kinderen wiens biologische ouders waren gescheiden het erfdeel van hun overleden moeder of vader direct opeisen. Dat is nu gelukkig anders, als jullie elkaars wettelijke partners zijn of afspraken hebben vastgelegd in een samenlevingscontract.

Door de wetswijziging erft de langstlevende partner in principe alle bezittingen van de overledene. Let wel, dat is naast het huis ook de hypotheekschuld. De kinderen moeten geduld hebben. Zij kunnen hun erfdeel pas opeisen als ook de andere partner is overleden. Het maakt daarbij niet uit of het om een biologische ouder gaat of een stiefouder.

Om te voorkomen dat de langstlevende partner de erfenis opmaakt, kunnen kinderen wel gebruik maken van hun zogenoemde wilsrechten. Hiervoor kunnen ze het beste de hulp in roepen van iemand die is gespecialiseerd in erfrecht.

Testament

Maar het is natuurlijk verstandiger als jij zelf je wensen vastlegt in een testament. Dan kun je bijvoorbeeld jouw deel van het huis direct aan jouw kinderen nalaten, maar je nieuwe partner het vruchtgebruik erover geven, zodat die erin kan blijven wonen. Ook kun je in het testament laten opnemen dat de erfenis moet worden uitgekeerd aan de kinderen als jouw partner hertrouwt of wordt opgenomen in een verzorgingshuis.

Ingewikkeld

We kunnen ons goed voorstellen dat je nog vragen hebt. Erfrecht is best ingewikkeld. Wil je er meer over weten? Neem dan gerust contact met ons op. Wij kunnen je op hoofdlijnen bijpraten en zo nodig doorverwijzen naar een expert in ons netwerk, zoals bijvoorbeeld een notaris.